Czym można skarmiać bydło?

Pasza dla zwierząt hodowlanych powinna pokrywać w pełni zapotrzebowanie danego gatunku na składniki odżywcze, od tego bowiem zależy prawidłowy rozwój zwierząt i – jednocześnie – musi być jak najbardziej wydajna, co zagwarantuje hodowcy duże możliwości produkcyjne i pozwoli zoptymalizować wydajność gospodarstwa. Dziś zastanawiamy się, jakie są rodzaje pasz dla bydła i czym się charakteryzują.

Pasze dla bydła i ich rola

Do skarmiania bydła stosuje się pasze o pochodzeniu roślinnym, zwierzęcym, mineralnym oraz syntetycznym. Każda z nich może służyć do uzupełnienia diety zwierząt w określone składniki odżywcze lub pobudzić je do określonej aktywności, np. zmiękczania lub utwardzania tkanki tłuszczowej, pobudzenia laktacji czy tuczenia się, ponadto używa się karmy smakowe, lecznicze, rozwalniające, zatwardzające i wzdymające. Jeśli mowa o profilowaniu pasz pod względem zawartości określonych składników odżywczych, to znajdziemy pasze uzupełniające węglowodany, witaminy, pasze dietetyczne, pasze nisko- średnio- i pasze wysokobiałkowe.

Postacie paszy

Ze względu na zawartość składników rozróżnimy następujące rodzaje paszy:

• pasze treściwe – o wartości odżywczej min. 0,7 jo/kg i z dużą zawartością białka i skrobi; do pasz tych należą m.in. ziarna zbóż, nasiona roślin motylkowych, otręby, śruty, mączki zwierzęce itp.,
• pasze objętościowe soczyste o maksymalnej wartości 0,7 jo/kg i obecności min. 40% wody – w postaci zielonek, kiszonek, roślin okopowych, niekiedy pozostałości z produkcji rolno-spożywczej (np. wysłodki buraczane, melasa, pulpa ziemniaczana),
• objętościowe suche o wartości odżywczej max. 0,7 jo/kg i obecności włókna surowego przynajmniej 19%, najczęściej w postaci siana, suszu zielonek, słomy, plew.

Krótka charakterystyka rodzajów pasz

Zielonki są bardzo ważnymi w skarmianiu przeżuwaczy paszami. Pozyskiwane są zwykle z koszenia pastwisk i poplonów upraw polowych. Składem zielonek są najczęściej trawy, zioła i rośliny motylkowe, jak lucerna i koniczyny. O ich ogólnej wartości odżywczej decyduje zestaw roślin. Dobrze, jeśli zielonki bogate są w białka i zioła poprawiające perystaltykę jelit, działanie narządów wewnętrznych i wzbogacające smak paszy.

Kiszonki wyrabia się m.in. z kukurydzy, topinamburu, traw, zbóż, parowanych ziemniaków itd. Powstają w procesie fermentacji mlekowej roślin poprzez silne ugniatanie masy w celu usunięcia z niej powietrza. Niektóre rośliny trudno się kiszą (mają zbyt mało cukru na rozwój kwasu mlekowego i utrwalenie kiszonki), więc dodaje się do nich substancje azotowe lub rośliny o dużej zawartości cukru w różnych proporcjach.

Siano, czyli wysuszone zielonki. Jego wartość odżywcza zależy od rodzaju wsadu roślinnego. Podstawa w skarmianiu bydła zimą, pomaga trzodzie w stymulacji i utrzymaniu prawidłowego procesu trawienia,

Słoma to pozostałości po koszeniu zbóż. Sama w sobie ma mało składników pokarmowych i niewielką wartość energetyczną, ale jej obecność jest istotna ze względu na stymulację trawienia u bydła – słoma pobudza przeżuwanie i wzmaga perystaltykę jelit zwierząt.

Pasze z roślin okopowych – np. marchew, buraki, ziemniaki, kukurydza – są to pasze cenione ze względu na wysoką zawartość łatwostrawnych węglowodanów, których sucha masa ma wysoką wartość energetyczną.

Pasze przemysłowe i premiksy to produkty dobrane pod kątem podania zwierzętom określonej dawki wartości odżywczych. Mogą służyć jako uzupełniające (dodatek do innych pasz), jako zbilansowane (zawierające wszystkie składniki odżywcze) lub jako pasze wyłączne (żywienie optymalne). Mogą zawierać dodatki witaminowo-mineralne i polfamiksy, syntetyczne związki niebiałkowe, stymulatory wzrostu i inne uzupełniacze oraz składniki pochodzenia zwierzęcego – mączki rybne, mięsno-kostne, krew – i roślinnego: śruty, drożdże pastewne, wysłodki, melasa, młóto, kiełki słodowe, otręby pszenne i żytnie, pulpa ziemniaczana itp.